Het is oktober en de winterplanning komt eraan. Stilleggen van december tot maart? Of toch doorwerken met alle risico’s van dien? Deze vraag houdt menig vastgoedbeheerder bezig. De praktijk leert dat winterwerk mogelijk is, mits je de juiste maatregelen neemt. In deze blog vertelt Hans Koster, expert verftechnologie bij Verf Advies Centrum, hoe je met de juiste kennis en aanpak kostbare schades voorkomt en succesvol doorwerkt in de wintermaanden.
Wat gebeurt er met verf onder 10°C?
Verf is geen wondermiddel dat zich aanpast aan de omstandigheden. Bij temperaturen onder 10°C vertraagt het droogproces dramatisch – wat normaal in 4 uur droogt, duurt nu 16 uur of langer. De filmvorming, essentieel voor een duurzame verflaag, wordt verstoord doordat de moleculen zich niet goed kunnen verbinden. Het resultaat? Een zwakke verflaag die voortijdig faalt.
Het grootste risico is condensatie. Als ‘s nachts de temperatuur daalt, slaat vocht neer op de verse verflaag. Dit veroorzaakt matte plekken. Op een koude ondergrond van 3°C loop je een groot risico dat de verf niet hecht.
Uit onderzoek blijkt dat bij temperaturen onder 5°C de chemische reacties in alkydverven praktisch tot stilstand komen. Watergedragen verven hebben het nog moeilijker – de coalescentiemiddelen die nodig zijn voor filmvorming werken pas goed boven 7°C.
De kritische grenswaarden voor winterwerk
Succesvol winterwerk begint met meten. De ondergrondtemperatuur moet minimaal 5°C zijn – niet de luchttemperatuur, maar de temperatuur van het hout of beton zelf. Het dauwpunt is cruciaal: zorg voor minimaal 3°C verschil tussen ondergrondtemperatuur en dauwpunt, zoals voorgeschreven in NEN-EN ISO 8502-4. Bij een relatieve luchtvochtigheid boven 85% stop je het werk. Voor het berekenen van het dauwpunt kun je een dauwpuntcalculator raadplegen.
Praktijktip: Meet op meerdere momenten van de dag, bijvoorbeeld om 7 uur ‘s ochtends voor de meest kritische waarden. Een professionele dauwpuntmeter kost enkele honderden euro’s maar voorkomt schade ter waarde van een veelvoud daarvan. Noteer alle metingen in een logboek – dit beschermt je bij discussies over garantie als er onverhoopt schade ontstaat.
Vier bewezen oplossingen voor doorwerken in de winter
1. Winteradditieven
Speciale winteradditieven kunnen de filmvorming versnellen tot circa 2-3°C. Ze werken door het verlagen van de minimale filmvormingstemperatuur. Let op: gebruik ze met mate, want te veel additief kan de eindkwaliteit beïnvloeden. Gebruik ze alleen als tijdelijke oplossing bij temperaturen tussen 2-10°C, niet als standaardpraktijk.
2. Verwarmde steigers met afscherming
Dit is de gouden standaard voor grootschalige winterprojecten. Door steigerdoek en heaters creëer je een gecontroleerde werkomgeving. De investering van 20-30% extra loont zich terug door constante kwaliteit en doorwerken zonder onderbrekingen.
3. Speciale winterverfsystemen
Twee-componentenverven harden chemisch uit in plaats van fysisch te drogen. Sommige systemen werken tot -5°C, maar vereisen strikte verwerking volgens voorschrift. De potlife is kort – vaak maar 2-4 uur – dus werk in kleine hoeveelheden.
4. Infraroodverwarming voor detailwerk
Infraroodpanelen warmen specifiek het materiaal op, niet de omgeving. Plaats ze 30 minuten voor het schilderen op 50 cm afstand. De ondergrond bereikt snel 15-20°C. Perfect voor kozijnen, deuren en lastige hoeken. Een mobiel infraroodpaneel van 1000W kost rond €400 en verbruikt €0,30 per uur.
De financiële afweging: doorwerken of stilleggen?
Wintermaatregelen verhogen projectkosten met 15-25%. Een project van €100.000 wordt dus €115.000-125.000. Maar stilleggen heeft ook een prijs:
- Steigerhuur loopt door: €2.000 per week
- Contractboetes bij vertraging: vaak €500 per dag
- Bewonersklachten en imagoschade: onberekenbaar
- Heropstartkosten na stilstand: €5.000-10.000
Het break-even point ligt rond 6 weken stilstand. Ligt je project stil van december tot februari? Dan loont investeren in wintermaatregelen vrijwel altijd. Eén vorstschade kan €10.000 herstelkosten betekenen – die rekening maakt de keuze vaak snel duidelijk.
Checklist voor succesvol winterwerk
✓ Meetprotocol temperatuur en vochtigheid implementeren
✓ Noodplan bij vriesweer onder -5°C gereed hebben
✓ Communicatie met bewoners over langere droogtijden regelen
✓ Extra inspectierondes na koude nachten inplannen
✓ Beperk het gebruik van winteradditieven
Meer weten?
Wil je je kennis over winterwerk verdiepen? Onze training “Praktische verftechnologie” behandelt uitgebreid het werken onder verschillende weersomstandigheden. Neem contact op met het Verf Advies Centrum voor meer informatie over deze training of voor persoonlijk advies over je specifieke situatie.
Hans Koster, Verf Advies Centrum
