Als projectleider in de bouw, onderhoud en renovatie weet je hoe belangrijk veiligheid is. Toch blijft het een uitdaging om iedereen op de bouwplaats bewust en betrokken te houden. Ondanks goede intenties, maatregelen en normen, dalen ongelukken nauwelijks. Er ontstaan dus gevaarlijke situaties, die gevolgen kunnen hebben voor de betrokkenheid van je medewerkers, de projectplanning en het resultaat. In deze blog informeert Rob Relou, mede-eigenaar van het Verf Advies Centrum, over het belang van veiligheidsbewustzijn in de sector.
Veiligheid als topprioriteit
In de bouw-, onderhouds- en renovatiesector is veiligheid topprioriteit. Toch gebeuren er jaarlijks nog (te veel) ongelukken, vaak met ingrijpende gevolgen. Om een aanvullend instrument in te zetten, is de Veiligheidsladder in het leven geroepen.
Deze Veiligheidsladder, ook wel bekend als de Safety Culture Ladder, is oorspronkelijk ontwikkeld door ProRail, de Nederlandse spoorbeheerder. ProRail introduceerde de ladder als een instrument om veiligheidsbewustzijn en veilig handelen te bevorderen bij hun opdrachtnemers en leveranciers in de spoorsector. Het doel was om een proactieve veiligheidscultuur te creëren en het aantal ongevallen te verminderen.
In 2016 droeg ProRail de ontwikkeling en het beheer van de Veiligheidsladder over aan NEN (Nederlands Normalisatie-instituut). Sindsdien is de ladder breder toepasbaar gemaakt en wordt deze in meerdere sectoren gebruikt, zoals bouw, energie en infrastructuur. NEN heeft het instrument verder verfijnd en zorgt nu voor de certificering en naleving ervan.
Wat is de Veiligheidsladder?
De Veiligheidsladder beoordeelt hoe bewust en actief bedrijven met veiligheid omgaan. De ladder kent vijf treden, elk met een duidelijke focus:
- Pathologisch: veiligheid krijgt weinig aandacht; incidenten worden geaccepteerd.
- Reactief: bedrijven reageren op incidenten, maar proactief beleid ontbreekt.
- Berekenend: er zijn systemen voor veiligheid, maar de praktijk blijft achter.
- Proactief: veiligheid is een prioriteit en wordt continu verbeterd.
- Vooruitstrevend: veiligheid is volledig geïntegreerd in alle processen.
Bedrijven beginnen vaak op de lagere treden, waar veiligheid een bijzaak is. Maar hoe hoger je op de ladder komt, hoe meer veiligheid een vanzelfsprekend onderdeel van het dagelijkse werk wordt. Dit vraagt om niet alleen een verandering in beleid, maar ook in gedrag en cultuur.
Veiligheid als investering in mensen en processen
Een bedrijf dat investeert in veiligheid laat zien dat het verantwoordelijkheid neemt. Het toont aan dat veiligheid meer voor je is dan een verplichte checklist; het is een investering in mensen en processen. Dit trekt talent aan, versterkt samenwerkingen en draagt bij aan een duurzamer werkklimaat.
Hoe implementeer je de veiligheidsladder in jouw bedrijf?
Het doorvoeren van de Veiligheidsladder vraagt om een gestructureerde aanpak. Hier zijn vijf praktische stappen:
- Beoordeel de huidige situatie: Voer een interne audit uit om te bepalen op welke trede jouw bedrijf staat. Waar liggen de zwakke punten?
- Stel doelen: Bepaal welke trede je wilt bereiken en binnen welk tijdsbestek. Zorg dat de doelen realistisch en meetbaar zijn.
- Ontwikkel een actieplan: Definieer concrete stappen om het veiligheidsbewustzijn te verhogen. Denk aan training, communicatie en het aanpassen van werkprocessen.
- Betrek medewerkers: Veiligheid is iets wat iedereen aangaat. Zorg voor trainingen en creëer een cultuur waarin iedereen zich verantwoordelijk voelt voor veiligheid.
- Evalueer en verbeter: Monitor regelmatig de voortgang en pas het plan aan waar nodig. Stilstand betekent achteruitgang.
Deze stappen maken het implementeren van de Veiligheidsladder behapbaar en zorgen dat verbeteringen duurzaam zijn.
De toekomst van de veiligheidsladder
Vanaf 1 juli 2026 wordt het verplicht voor bedrijven die de Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) hebben ondertekend om minimaal op trede 3 te staan. Dit betekent dat proactief veiligheidsmanagement essentieel blijft. Bedrijven die nu al investeren in hun veiligheidscultuur, zijn straks beter voorbereid op deze eisen.
Daarnaast is de verwachting dat de Veiligheidsladder in de toekomst ook in andere sectoren een belangrijke rol gaat spelen. Denk aan industrie, logistiek en zelfs zorginstellingen. Dit benadrukt nog eens het belang van een veilige werkomgeving als basis voor succes.
Meer weten?
Benieuwd hoe het Verf Advies Centrum bijdraagt aan veilige vastgoedonderhoudsprojecten en wil je weten wat wij voor jouw organisatie kunnen betekenen? Het Verf Advies Centrum denkt graag met je mee. Wij komen graag vrijblijvend bij je langs om te sparren over dit onderwerp. Neem contact met ons op.
(Nog) geen tijd voor een afspraak, maar wel op zoek naar inspiratie? Kijk gerust welke landelijke trainingen wij bieden. Ook bieden we de mogelijkheid tot een training op maat op locatie. Meld je aan voor onze maandelijkse blog of volg onze LinkedIn-pagina.
Rob Relou, Verf Advies Centrum
Tot slot
In onze blogs bespreken we allerlei onderwerpen over onderhoud en beheer van vastgoed. Heb je een specifiek onderwerp waarover je meer wilt lezen of heb je vragen? Mail het ons en wie weet geven we in een volgende blog antwoord. De mailer met de leukste vraag maakt kans op een leuke attentie óf zelfs een professionele beoordeling van schilderwerk. Neem contact op met het Verf Advies Centrum voor meer informatie over de voorwaarden van deze actie.
